پنی سیلین جی چیست؟ روش تزریق، موارد منع مصرف و عوارض
پنی سیلین (Penicillin) نخستین آنتی بیوتیک کشف شده است. آنتی بیوتیک یعنی ماده یا دارویی که بر علیه میکروارگانیسم ها فعالیت می کند و با از بین بردن آنها باعث بهبود سریع تر و موثرتر عفونت ها در بدن می شود. آمپول پنی سیلین و یا بهتر است بگوییم پنی سیلین ها، نخستین بار توسط دانشمند اسکاتلندی الکساندر فلمینگ در سال ۱۹۲۸ کشف شدند. این آنتی بیوتیک از قارچ پنیسیلیوم بدست آمد.
پنی سیلین هنوز هم یکی از موثرترین آنتی بیوتیک های شناخته شده در دنیای پزشکی است. انواع پنی سیلین که برای درمان استفاده می شوند شامل انواع تزریقی و خوراکی است.
در ادامه این مطلب از نشریه جهان شیمی فیزیک، به معرفی و کاربرد آمپول پنی سیلین، مکانیسم اثر پنی سیلین، انواع آمپول پنی سیلین، عوارض و قیمت آمپول آن خواهیم پرداخت.
آمپول پنی سیلین برای چیست
متاسفانه مردم از آنتی بیوتیک ها به عنوان یک داروی ضد میکروبی استفاده می کنند در حالی که پنی سیلین ها و کپسول های حاوی آنتی بیوتیک روی ویروس های عامل سرماخوردگی اثری ندارند.
این دارو برای درمان بسیاری از بیماری ها و عفونت های باکتریایی از جمله موارد زیر استفاده می‌شود:
- عفونت‌های تنفسی مانند التهاب لوزه و ذات الریه
- عفونت‌های دستگاه ادراری
- عفونت گوش مانند اوتیت میانی
- تب روماتیسمی و تب مخملک
- عفونت‌های پوستی
- آبسه دندان
- سوزاک و سفلیس
- جلوگیری از عفونت با بیماری‌های مرتبط با سیستم ایمنی
ساختار و مکانیسم اثر پنی سیلین
ساختار عمومی پنیسیلین ها را در شکل بالا می بینید که در آن R یک گروه جانبی است. این دارو به پروتیین های دیواره سلولی باکتری ها متصل می شود و باعث مهار ترانس پپتیداز ها می گردد. درنتیجه در ساخت پپتید و گلیکان های دیواره سلولی باکتری ها اختلال ایجاد می کند و آن ها را از بین می برد.
این دارو نیمه عمر ۲۰ الی ۵۰ دقیقه ای دارد و در کبد متابولیزه شده و به ترکیبات فعال تبدیل می شود.
انواع آمپول پنی سیلین
انواع تزریقی این آنتی بیوتیک، چهار نوع هستند که در ادامه هریک را به طور مختصر توضیح می دهیم.
پنی سیلین ۶.۳.۳
پنی سیلین جی کریستال که برای تزریق وریدی استفاده می شود: و پنی سیلین ۳. ۳. ۶ که شامل ۶۰۰هزار واحد بنزاتین پنی سیلین، ۳۰۰ هزار واحد پروکایین پنی سیلین و ۳۰۰ هزار واحد پنی سیلین جی است.
پنی سیلین ۴۰۰
پنی سیلین جی یا پروکایین که آمپول ۴۰۰ هزار واحدی است. مدت اثر پنی سیلین ۴۰۰ تقریبا ۲۸ روز است.
پنی سیلین ۸۰۰
پنی سیلین جی یا پروکایین پنی سیلین که آمپول ۸۰۰ هزار واحدی دارد و تقریبا ۲۸ روز مدت اثر آن است.
پنی سیلین ۱۲۰۰۰۰۰
پنی سیلین بنزاتین (یک میلیون و ۲۰۰ هزار واحدی) که مدت اثری تقریبا برابر با یک هفته دارد و برای درمان بسیاری از موارد گلودردهای چرکی و بیماری های دیگر به کار می رود
نکته:
پنی سیلین وی، نوع خوراکی پنی سیلین به شکل قرص های بیضوی سفید رنگ است. این دارو در مقادیر ۵۰۰ میلی گرمی تولید می شود.
پنی سیلین جی پتاسیم ۵۰۰۰۰۰۰ نوع دیگری از پنی سیلین است. ویال های محتوی پنی سیلین جی پتاسیم ۵ میلیون واحد در جعبه های ۲۰ عددی عرضه می گردد.
سوالات متداول در مورد آمپول پنی سیلین
قیمت آمپول پنی سیلین
آمپول پنی سیلین برای کرونا
آمپول جایگزین پنی سیلین
سفالوسپورین های نسل اول و دوم می توانند جایگزین این آمپول شوند. از این دسته می توان به سفالکسین، سفازولین، سفاکلور و… اشاره کرد.
توجه:
در طب سنتی به جای تزریق پنی سیلین، از انواع دمنوش های گیاهی استفاده می کنند. ترکیب بعضی از گیاهان دارویی که در درمان گلودرد چرکی، سرماخوردگی و تب موثر هستند، توصیه می شوند. از جمله دمنوش آویشن و تخم بارهنگ، گل گاو زبان و گل بنفشه، فالوده سیب و عرق کاسنی در طب سنتی و ایرانی کاربرد دارند.
آمپول پنی سیلین برای سرماخوردگی
بهتر است بدانیم تزریق پنی سیلین تاثیری بر روی ویروس های عامل سرماخوردگی ندارد. این آمپول جهت درمان گلو درد چرکی و جلوگیری از عوارض قلبی به دنبال گلودرد استرپتوکوکی مورد استفاده قرار می گیرد.
در افراد بالای ۲۷ کیلوگرم، ۱/۲ میلیون واحد پنیسیلین G بنزاتین و در افراد کمتر از ۲۷ کیلوگرم، تزریق ۶۰۰ هزار واحد آن کفایت میکند .
عوارض آمپول پنی سیلین
در صورت مشاهده هر کدام از این علائم زیر حتما به پرشک خود اطلاع دهید:
سرگیجه
سوزش سر دل
بی خوابی
خارش
استفراغ
گیجی
شکم درد
کبودی آسان
خون ریزی
بثورات
تنفس سریع و غیرعادی
تب
درد مفاصل
سرگیجه یا حالت ضعف
پف یا ورم صورت
سرخی پوست
کوتاه شدن نفس‌ها
کهیر و خارش پوست
واکنش های آلرژیک
حساسیت به پنی سیلین
مصرف آمپول پنی سیلین در بارداری
استفاده از آنتی بیوتیک های پنی سیلین در دوران بارداری بی خطر است. با این وجود بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.
مصرف پنی سیلین در دوران شیر دهی
اگرچه مقدار کمی از این دارو به شیر مادر منتقل می شود اما استفاده از این آمپول در دوران شیردهی بی خطر تلقی است.
هشدار و توصیه های آمپول پنی سیلین
این آنتی بیوتیک اثر قرص های ضد بارداری را کاهش می دهد و در نتیجه احتمال خنثی شدن روش های جلوگیری از باروری و حاملگی ناخواسته وجود دارد.
حدود ۱۰٪ از مصرف کنندگان این آنتی بیوتیک به آن حساسیت نشان می دهند، به همین دلیل بررسی بیماران پیش از مصرف برای شناسایی حساسیت ضروری است.
تست برای بیمارانی که کمتر از ۱۲ سال سن دارند به دلیل احتمال کم ایجاد حساسیت قبلی انجام نمی شود. همچنین برای بیمارانی که در کمتر از یک سال گذشته سابقهٔ تزریق داشته اند نیز الزامی برای انجام تست وجود ندارد.
مصرف بیش از حد می‌تواند موجب حساسیت عصبی – عضلانی و تشنج شود.
به منظور جلوگیری از بسته شدن و انسداد سوزن در هنگام تزریق، دارو باید آهسته و مداوم تزریق شود.
موارد منع مصرف آمپول پنی سیلین
در صورت داشتن سابقه حساسیت به پنی سیلین ها، سفالوسپورین ها و پنی سیلامین از تزریق این دارو خودداری کنید.
در صورت داشتن نارسایی کبدی، کلیوی و قلبی عروقی با پزشک معالج خود یا داروساز مشورت نمائید.
در برخی بیماران استفاده از این دارو ممکن است باعث بروز اسهال گردد. در صورت بروز اسهال شدید از خوردن داروهای ضد اسهال خودداری نموده و با پزشک یا داروساز مشورت نمائید.
درمان آلرژی به پنی سیلین
بهترین کار برای پیشگیری، انجام تست پنی سیلین قبل از تزریق است. ممکن است به هر دلیلی حساسیت (آلرژی) ایجاد سود. اولین قدم در درمان آلرژی به این دارو، قطع مصرف این دارو است و سپس پزشک برخی از درمان ها و دارو هایی را برای تسکین علائم تجویز می کند که این درمان ها شامل موارد زیر است:
آنتی هیستامین ها مانند دیفن هیدرامین و سایر دارو ها و این دارو ها برای توزیع نیاز به نسخه پزشکی ندارند.
کورتیکو استروئید ها از راه دهان یا تزریق برای درمان التهاب همراه با آلرژی.
تزریق اپی نفرین برای حفظ فشار خون و پشتیبانی از تنفس.
تداخل دارویی آمپول پنی سیلین
مصرف هم زمان این فرآورده با داروهای زیر تداخل دارد.
رقیق‌کننده های خون (مثل وارفارین)
متوترکسات
آسپرین
پروبنسید
آلوپورینول
واکسن حصبه
کلرامفنیکل
کلسترامین
شرایط نگهداری آمپول پنی سیلین
فرآورده ی خشک را در دمای زیر ۲۵ درجه سانتیگراد (دمای اتاق)،دور از نور خورشید و در داخل جعبه اصلی خود نگهداری نمائید.
رنگ محلول بعد از آماده سازی شفاف و بی رنگ بوده، در صورت تغییر رنگ از تزریق آن خودداری گردد.
آمپول را دور از دسترس اطفال نگهداری نمائید.
بعد از زدن امپول پنی سیلین چه باید کرد؟
پنی سیلین یکی از آنتی بیوتیک هایی است که به شدت در دارو درمان استفاده می شود و از بسیاری از عفونت ها جلوگیری می کند. بعد از زدن امپول پنی سیلین احساس درد کاملا طبیعی است و شما می توانید برای تسکین آن از کمپرس سرد استفاده کنید. علاوه بر این باید تا چند ساعت توجه داشته باشید که اگر دچار علائم حساسیت شدید حتما پزشک را در جریان قرار دهید.
پس از تزریق پنی سیلین باید از مواد غذایی سالم و حاوی ویتامین مانند میوه ها و سبزیجات استفاده کنید تا بدن به سرعت بازیابی شود. از مصرف مواد پروتئینی مانند گوشت و ماهی غافل نشوید زیرا به ترمیم بافت ها کمک می کند. علاوه بر این باید مایعات کافی به خصوص آب مصرف کنید تا بدن هیدراته شود. هیدراتاسیون پس از تزریق آنتی بیوتیک ها بسیار مهم است و باید به آن توجه داشته باشید. در مقابل از مصرف کافئین و الکل خودداری کنید زیرا باعث کاهش محتوای آب بدن می شود.
علاوه بر این از مصرف غذاهای چرب و سنگین خودداری کنید. خصوصا فست فودها در این دوران توصیه نمی شود زیرا بهبودی را مختل خواهد کرد. مصرف شکر و نمک را نیز باید کاهش دهید. همچنین سعی کنید پروبیوتیک های بیشتری استفاده کنید زیرا طی مصرف آنتی بیوتیک ها فلور روده ها تغییر خواهد کرد.
