مزایای استفاده از کود کلسیم در رشد محصولات

کود کلسیم (calcium fertilizer) یکی از کودهای شیمیایی موجود برای تامین عنصر کلسیم در گیاهان و محصولات کشاورزی است. کود کلسیم نقش مهمی در رشد گیاهان دارد و باعث می شود آنها کمتر در معرض بیماری و آفات قرار بگیرند.

در کنار منیزیم و گوگرد ، کلسیم یکی از سه ماده مغذی ثانویه مورد نیاز گیاهان است. این عناصر مانند مواد مغذی اولیه (نیتروژن ، فسفر و پتاسیم) برای رشد سالم گیاهان ضروری هستند. با این حال ، آنها به مقادیر کمتری مورد نیاز هستند.

کلسیم یکی از چهار ریزمغذی موجود در خاک است که مقدار زیاد آن همراه با PH بالا می تواند خاک را بیش از حد قلیایی کند و جذب عناصر مغذی موجود در سایر کودها را نیز تحت تأثیر قرار دهد. برای آگاهی بیشتر در این رابطه با ما در نشریه جهان شیمی فیزیک همراه باشید.

کلسیم نقش های متابولیکی بسیاری در گیاه دارد. برخی از این موارد شامل رشد ریشه / شاخه ، مقاومت دیواره سلولی ، فعال سازی آنزیم ها و خنثی کردن اسیدهای آلی در گیاه هستند. کاربرد کلسیم در خاک از طریق کاهش اسیدیته خاک اثرات غیرمستقیم دیگری نیز در رشد گیاه دارد. مثلا باعث می شود که مواد مغذی بیشتری در دسترس گیاه قرار بگیرد و عناصر سمی مانند آلومینیوم کمتر در خاک محلول باشد.

مزایای استفاده از کود کلسیم

کلسیم به شکل پکتات کلسیم وظیفه حفظ  دیواره های سلولی گیاهان را بر عهده دارد. هنگامی که گیاه دچار کمبود کلسیم است ، بافتهای جدید مانند نوک ریشه ، برگهای جوان و رشد شاخه های جدید اغلب تحریف شده و باعث تشکیل نامناسب دیواره سلولی می شود. کلسیم همچنین در فعال کردن آنزیم های خاص و برای ارسال سیگنال هایی که فعالیت های سلولی خاصی را هماهنگ می کنند استفاده می شود.

کلسیم درون گیاه متحرک نیست. بنابراین گیاه به فرآیند تعرق متکی است که در آن ریشه های گیاه محلول خاک که شامل کلسیم مورد نیاز است را جذب کرده و  آن را به نواحی جدید انتقال می دهند . هر چیزی که تعرق را کاهش دهد از جمله رطوبت زیاد یا هوای سرد می تواند باعث کمبود کلسیم شود حتی اگر سطح کلسیم در محیط رشد طبیعی باشد.

اولین نشانه های کمبود کلسیم را بخش هایی از گیاه که از آب کمتری از آنها عبور می کند ، یعنی برگ ها و میوه های جوان نشان می دهند. پوسیدگی انتهایی شکوفه گوجه فرنگی یک مورد کلاسیک از کمبود کلسیم است. علاوه براین اگر سطح محلول کود کمتر از ppm 60 40- و سطح پتاسیم ، منیزیم یا سدیم بیش از حد بالا باشد ، کمبود کلسیم ممکن است ایجاد شود.

کلسیم در بسیاری از مواد معدنی موجود در خاک یافت می شود  اما در این حالت نسبتاً نامحلول است. بسیاری از خاک ها حاوی مقادیر زیادی کلسیم نامحلول مانند کربنات کلسیم هستند ، اما محصولات زراعی که در این خاک ها رشد می کنند اغلب کمبود کلسیم را نشان می دهند.

مقادیر زیاد سایر کاتیونها مانند منیزیم ، آمونیوم ، آهن ، آلومینیوم و به ویژه پتاسیم باعث کاهش جذب کلسیم در برخی محصولات زراعی می شود.

اینکه شما نیاز به استفاده از کود کلسیم دارید یا خیر نیازمند آزمایش خاک است. این آزمایش با یک تست ساده pH که می توانید در خانه انجام دهید متفاوت است. آزمایش خاک حرفه ای هم سطح کلسیم و هم pH خاک شما را آنالیز می کند.

چه موقعی باید کود کلسیم را به خاک اضافه کرد؟

در واقع میزان کلسیم موجود در خاک چیزی در مورد میزان جذب آن توسط گیاهان نمی گوید. یک اصطلاح مهم برای جذب کلسیم خاک ، ظرفیت تبادل کاتیون (CEC) است. خاک را مانند یک مخزن ذخیره کننده مواد مغذی کلسیم و منیزیم برای گیاه تصور کنید. CEC توانایی نسبی خاک در جذب و نگه داشتن مواد غذایی خاص به شکل کاتیون ها است.

بنابراین اینکه گیاهان شما به اندازه کافی کلسیم دریافت می کنند یا نه مستقیماً با سطح CEC و همچنین به pH خاک شما مرتبط است – خاکهایی با سطح pH بالاتر معمولاً حاوی کلسیم بیشتری در دسترس هستند.

یک آزمایش خاک حرفه ای CEC خاک شما را تعیین می کند. هر چه مقدار CEC بالاتر باشد نشان می دهد مواد ارگانیک و رس موجود در خاک شما مناسب تر است ، زیرا این خاک خاکی است که آب و مواد مغذی مانند کلسیم را بهتر از خاک شنی در خود نگه می دارد. CEC پایین حاکی از خاک شنی است که احتمالاً فاقد مواد مغذی است زیرا سریعتر همه ریزمغذی ها از این خاک شسته می شوند.

براساس CEC ، آزمایش خاک ممکن است به شما بگوید مواد آلی را به خاک اضافه کنید یا خیر. همچنین این مسئله نشان می دهد که آیا شما با اضافه کردن آهک باید خاک خود را کمتر اسیدی کنید یا با افزودن گوگرد آن را اسیدی تر کنید. افزایش CEC و تنظیم pH باعث افزایش میزان کلسیم در محصولات باغی شما می شود.

انواع کود کلسیم

در حال حاضر منابع کلسیم زیادی به صورت کود وجود دارد. اینکه کدام یک برای شما مناسب است و چه مقدار اعمال شود به میزان pH خاک باغچه شما ، زمان بندی و همچنین محصولاتی که در آن رشد می کند، بستگی دارد و شامل موارد زیر است:

اسپری شاخ و برگ کلسیم

کاربرد اسپری برای شاخ و برگ سریعترین درمان برای کمبود حاد کلسیم است ، زیرا گیاهان مواد مغذی را با بازدهی بیشتر از طریق برگها نسبت به ریشه جذب می کنند. استفاده از اسپری کلسیم مخصوصاً برای جوانه ها و پیوند ها توصیه می شود و بسیار کاربردپذیر است. استات کلسیم ، نیترات کلسیم ، کلرید کلسیم برخی از انواع کود کلسیم مناسب برای اسپری هستند.

آهک

افزودن آهک به خاک بزرگترین تقویت کننده کلسیم است ولی این کار باعث افزایش pH خاک و قلیایی تر شدن آن می شود.

 آهک دولومیت (کربنات کلسیم)

علاوه بر افزودن مقدار زیادی کلسیم به خاک شما ، آهک دولومیتی حاوی کربنات منیزیم نیز هست  و از این رو برای افزایش pH در خاک های کم منیزیم استفاده می شود. اگر آزمایش خاک نشان  دهد که سطح منیزیم  خاک زیاد است باید یک کود کلسیم دیگر استفاده کنید.

گچ (کلسیم سولفات)

این یک مکمل کلسیم سریع العمل با CEC کم است که pH را نه پایین نمی آورد و نه بالا نمی برد.

پودر صدف (کربنات کلسیم)

در حالی که منبع خوبی از کلسیم است ، صدف ها از محلولیت کمی برخوردار هستند و چندین سال طول می کشد تا مؤثر باشد. آنها همچنین به مرور زمان pH خاک را بالا می برند.

خاکستر چوب (کربنات کلسیم)

خاکستر چوب سخت – برخلاف خاکستر چوب نرم ، که توصیه نمی شود – مقدار خوبی از کلسیم را به خاک شما اضافه می کنند  اما باعث افزایش pH آن نیز می شوند. اگر نیاز است pH  خاک را بالا ببرید به خاطر داشته باشید که خاکسترهای چوب سخت تقریبا نصف آهک موثر هستند.

سنگ نرم یا فسفات کلوئیدی (اکسید کلسیم)

اکسید کلسیم که به آن سنگ فسفات نیز گفته می شود کلسیم را در خاک کندتر از آهک آزاد می کند و محلولیت کمتری دارند و به طور متوسطی pH را بالا می برد.

پودر استخوان

این کود پر فسفات نسبت به آهک کندتر آزاد شده و محلولیت کمتری دارد و بهتر است از آن برای خاک هایی  استفاده کنید که می خواهید pH را به طور متوسط افزایش دهید. پودر استخوان به ویژه برای پیازها و محصولات ریشه ای مفید است.

پوسته تخم مرغ

پودر پوسته تخم مرغ بسیار آهسته تر از آن تجزیه می شود که به عنوان یک کود کلسیم موثر باشد. صرفنظر از این مسئله هنوز هم  می توانند به عنوان ماده آلی برای خاک مناسب باشند.

بهترین زمان مصرف کود کلسیم

کلسیم دیواره‌ های سلولی را تقویت می‌کند و منجر به رشد گیاهان قوی ‌تر با بهبود مقاومت در برابر آفات و بیماری‌ ها می ‌شود. همچنین برای افزایش طول ریشه و سلامت کلی ریشه حیاتی است و از جذب مواد مغذی و جذب آب حمایت می کند. کود کلسیم از کمبود مواد مغذی جلوگیری که می تواند منجر به رشد ضعیف و کاهش عملکرد شود، جلوگیری می کند. علاوه بر این به جلوگیری از اختلالات فیزیولوژیکی مانند پوسیدگی انتهای شکوفه در گوجه فرنگی، حفره تلخ در سیب و سوختگی نوک کاهو کمک می کند. کود کلسیم به ویژه برای محصولات مستعد کمبود کلسیم، مانند گوجه فرنگی، فلفل، سیب و سبزیجات برگدار مفید است.

در سیستم های گلخانه ای و هیدروپونیک این کود تحویل دقیق مواد مغذی را در محیط های کنترل شده تضمین می کند و باعث رشد و عملکرد بهینه می شود. رشد و عملکرد را در محصولاتی مانند ذرت، گندم و جو افزایش می دهد. همچنین از رشد سالم و شکوفه های پر جنب و جوش در گل ها و گیاهان زینتی حمایت می کند. شاخ و برگ‌های سبز و شاداب حمایت می ‌کند و از سوختگی نوک آن جلوگیری می ‌کند. علاوه بر این رشد ریشه و سلامت کلی گیاه را افزایش می دهد.

بهترین زمان استفاده از کود کلسیم از اوایل بهار تا زمان تشکیل میوه و رشد میوه ها است. علاوه بر این بعد از ریشه زدن گیاهان می توانید ۱۰ تا ۱۵ روز بعد از این کود استفاده کنید. برای کسب بهترین نتایج از کود کلسیم بهتر است با یک کارشناس کشاورزی صحبت کنید تا بر اساس نوع محصول شما بهترین زمان استفاده از کود کلسیم را برای شما مشخص کند. این کودها در صورتی که به موقع مصرف شوند منافع بسیاری در پی خواهند داشت و از رشد محصولات سالم حمایت می کنند.