کپسول و قرص داکسی سایکلین چیست؟ معرفی، نحوه مصرف و عوارض آن

داکسی سایکلین (Doxycycline) یک داروی آنتی بیوتیک از دسته تتراسایکلین است که با باکتری های بیماری زا مبارزه می کند. این دارو از راه متوقف کردن رشد باکتری ها، آنها را از بین می برد. کپسول و قرص داکسی سایکلین برای درمان عفونت های باکتریایی از جمله جوش (آکنه)، عفونت های روده ای، عفونت های تنفسی، عفونت های چشم، پریودندیت (بیماری لثه)، عفونت های مجاری ادراری، عفونت های مقاربتی مانند بیماری های مقاربتی مانند سوزاک، سیفلیس و کلامیدیا، تب تیفوس، طاعون، وبا، عفونت گوش میانی، و برخی از عفونت های دیگر مورد استفاده قرار می گیرد.

توجه داشته باشیم که کپسول و قرص داکسی سایکلین در درمان عفونت های ویروسی مانند سرما خوردگی و انفلوانزا بی تاثیر است.

در این مقاله از نشریه جهان شیمی فیزیک به معرفی کپسول و قرص داکسی سایکلین، ساختار و اشکال دارویی، نحوه مصرف و بررسی عوارض جانبی آن می پردازیم. با ما همراه باشید.

 

ماده موثره این دارو، داکسی سیکلین هایکلیت است. داکسی سایکلین دارای حلالیت بالا در چربی است ولی تمایل اندکی در باند شدن به کلسیم سرمی دارد. نیمه عمر حذف ان ۱۸ تا ۲۲ ساعت است.

مکانیسم اثر داکسی سایکلین

داکسی سایکلین با مهار سنتز پروتئین باکتریایی از طریق اتصال به یک زیر واحد ریبوزومی، از اتصال اسید های آمینه به یکدیگر پیشگیری می کند. به این ترتیب باکتری ها را از بین می برد. بدون پروتئین، باکتری ها دیگر قادر به عملکرد طبیعی خود نیستند.

اشکال دارویی داکسی سایکلین

داکسی سایکلین در اشکال کپسول ۵۰ میلی گرم و ۱۰۰ میلی گرم و قرص ۱۰۰ میلی گرم قابل عرضه است.

نحوه مصرف کپسول و قرص داکسی سایکلین

همان اکثر داروها، این دارو نیز حتما با تجویز پزشک تهیه و مصرف گردد.

داروی داکسی سایکلین را به صورت کامل ببلعید و از خرد کردن یا شکستن آن بپرهیزید.

خودتان نیز تمام دستورالعمل های روی برچسب دارو و نسخه پزشک خود را مطالعه کنید.

هرگز این کپسول و قرص داکسی سایکلین را در مقادیر کمتر یا بیشتر یا بیش از مدت تجویز شده مصرف نکنید.

داروی داکسی سایکلین را با یک لیوان آب مصرف نمایید و در دوره ای که از این دارو استفاده می کنید، نوشیدن مایعات فراوان را فراموش نکنید.

مارک های مختلف داکسی سایکلین ممکن است دستورالعمل مختلفی در مورد مصرف آن ها با غذا یا بدون غذا داشته باشند. در صورتی که ناراحتی معده دارید حتما این نکته را مد نظر قرار دهید.

اگر از داکسی سایکلین برای پیشگیری از مالاریا استفاده می کنید، مصرف آن را یک تا دو روز قبل از ورود به منطقه ای که بیماری مالاریا شایع است، آغاز کنید. در مدت زمان اقامت خود مصرف دارو را ادامه دهید (حداقل برای ۴ روز). از لباس های محافظ، محلول های دفع حشرات و پشه بند در هنگام خواب استفاده کنید تا از گزش پشه مالاریا جلوگیری کنید.

توجه داشته باشید درصورتی که توانایی مصرف داکسی سایکلین از طریق خوراکی را ندارید، پزشک ممکن است روش تزریق وریدی را تجویز کند.

ممکن است علایم شما پیش از رفع کامل بیماری بهبود یابد. حذف دوز های کپسول و قرص داکسی سایکلین ممکن است خطر ابتلا به عفونت بیشتر را که در برابر آنتی بیوتیک ها مقاوم است، افزایش دهد.

اگر عمل جراحی دارید، پیش از موعد عمل، به جراح بگویید که از داروی داکسی سایکلین (Doxycycline) استفاده می کنید.

موارد هشدار و احتیاط مصرف داکسی ساکلین

اگر نسبت به داکسی سایکلین یا هر گونه آنتی‌بیوتیک های از نوع تتراسایکلین (مانند تتراسایکلین، اکسی تتراسایکلین، مینوسایکلین، تیگسایکلین، کلروتتراسایکلین، دمکلوسایکلین و …) حساسیت دارید، نباید از کپسول و قرص داکسی سایکلین استفاده کنید.

اگر از داکسی سایکلین برای درمان کلامیدیا استفاده می کنید، پزشک ممکن است آزمایشی را توصیه کند تا از عدم ابتلا به سوزاک (یکی دیگر از بیماری های مقاربتی) مطمئن شود.

در طی دو ساعت پیش و پس از مصرف داکسی سایکلین از مولتی ویتامین ها، مکمل های آهن، مکمل های کلسیم، آنتی اسیدها یا ملین ها استفاده نکنید.

از مصرف هر نوع آنتی بیوتیک دیگر با داکسی سایکلین خودداری کنید، مگر این که تجویز پزشک باشد.

داروی داکسی سایکلین در کودکان کمتر از ۱۲ سال و ابتلا بیمار به لوپوس اریتماتوز نباید مصرف گردد.

داکسی سایکلین یک مجموعه کلسیم پایدار را در بافت تشکیل دهنده استخوان تولید می کند، که می تواند بر سرعت رشد استخوان فیبولا در کودکان خردسال و رشد اسکلت نوزاد یا حتی جنین تاثیر بگذارد.

از قرارگیری در معرض نور خورشید و یا برنزه کردن اجتناب نمائید. زیرا مصرف این دارو باعث می‌شود شما زودتر دچار آفتاب‌سوختگی بشوید. هنگامی که بیرون می‌روید، از لباس های مناسب و محافظ و همچنین ضد آفتاب استفاده نمایید.

مصرف داکسی سایکلین در بارداری

مصرف داکسی سایکلین در دوران بارداری، ممکن است بر رشد استخوان های نوزاد در آینده و دندان های او تاثیر منفی بگذارد. همچنین مصرف این دارو در نیمه دوم بارداری، می تواند سبب تغییر رنگ دایمی دندان های کودک در آینده شود.

توجه داشته باشید مصرف کپسول و قرص داکسی سایکلین باعث کاهش تاثیر قرص های ضد بارداری می شود.

مصرف داکسی سایکلین در شیردهی

در زمانی که از کسول و قرص داکسی سایکلین استفاده می کنید از شیردهی خودداری کنید. داروی داکسی سایکلین می تواند در شیر مادر نفوذ کرده و رشد دندان ها و استخوان های نوزاد را تحت تاثیر قرار دهد.

مصرف کپسول و قرص داکسی سایکلین در کودکان

همان طور که قبلا اشاره کردیم این دارو می تواند سبب زرد یا خاکستری شدن رنگ دندان ها به صورت همیشگی در کودکان زیر ۸ سال شود. پس کودکان نباید از کپسول و قرص داکسی سایکلین استفاده نمایند.

تداخلات دارویی داکسی سایکلین

بسیاری از دارو ها از جمله داروهای با نسخه و بدون نسخه، ویتامین ها و داروهای گیاهی، ممکن است با کپسول و قرص داکسی سایکلین تداخل داشته باشند. در ادامه به برخی از این داروها اشاره می کنیم.

داروهای آنتی اسید حاوی آلومینیوم، کلسیم و منیزیم و یا نمک های بیسموت

داروها یا مکمل های حاوی آهن، نمک روی (زینک) و بیسموت

کاربامازپین، فنی توئین و باربیتورات ها

وارفارین و داروهای ضد انعقاد کومارینی دیگر

داروهای ضد بارداری خوراکی

داروی داکسی سیکلین ممکن است بر اثربخشی تعدادی از داروها تاثیر بگذارد که آنتی بیوتیک های پنی سیلین و سیکلوسپورین از این دسته هستند.

عوارض مصرف کپسول و قرص داکسی سایکلین

عوارض جانبی این دارو شامل اسهال، تهوع، استفراغ، علایم آسم یا تنگی نفس بی درنگ، تورم لب ها و مخاطات، زخم دهان، زخم معده، تغییر رنگ دندانها در کودکان، دل پیچه، واکنش پوستی، تورم صورت، علایم مشکل لوزوالمعده (پانکراتیت)، ادرار کم یا نداشتن ادرار، ضعف و بدن درد، احساس خستگی و گرسنگی، مشکل در بلع یا صحبت کردن، ریتم نامنظم قلبی، گرگرفتگی، زبان سیاه رنگ و … است.

این عوارض در هر فردی که از این دارو مصرف می کند اتفاق نمی افتد بلکه بروز این عوارض نادر هستند. خوشبختانه این علایم در صورت بروز معمولا خود به خود بهبود می یابند. با این وجود در صورتی که این علایم در شما تداوم یافته است یا برای شما بسیار اذیت کننده است با پزشک خود تماس بگیرید یا به مرکز فوریت های پزشکی مراجعه کنید.

علایم مصرف بیش از حد (اوردوز) داکسی سایکلین

اگر یک بار مصرف این دارو را فراموش کردید، به محض اینکه به یاد آوردید، آن را مصرف کنید.

چنانچه زمان به یادآوری شما، بسیار نزدیک به زمان مصرفِ بعدی بود، دوز فراموش شده را مصرف نکنید. فقط در نوبت بعدی، دارو را مصرف کنید.

برای جبران دوز مصرفی فراموش شده، به هیچ وجه داروی اضافه مصرف نکنید.

چنانچه بیشتر از میزان مورد نیاز و تجویز شده، این دارو را مصرف کردید، به موارد اورژانسی در مورد مصرف زیاد این دارو مراجعه کنید و یا از پزشک خود کمک بگیرید.

مصرف کپسول و قرص داکسی سایکلین برای درمان کرونا

در این مقاله دانستیم که داکسی سایکلین بر ویروس ها و عفونت های ویروسی تاثیری ندارد. پس استفاده از کپسول و قرص داکسی سایکلین در درمان بیماری کرونا و سایر بیماری های ویروسی به هیچ عنوان اثری نخواهد داشت

شرایط نگهداری داکسی سایکلین

دارو را در دمای اتاق (کمتر از ۳۰ درجه سانتی گراد) نگهداری کرده و دور از دسترس کودکان، نور آفتاب، گرما و رطوبت قرار دهید.

تا قبل از مصرف، دارو را در بسته‌بندی اصلی نگهداری کنید.

داروی مصرف نشده‌ ای را که تاریخ انقضایش گذشته است، دور بریزید. مصرف کپسول و قرص  داکسی سایکلین انقضا شده، به کلیه های شما آسیب می زند.