قرص ریسپریدون (Risperidone): موارد مصرف و عوارض جانبی آن
افراد مسن مبتلا به زوال عقل که داروهای ضد روان پریشی (داروهای بیماری‌های روانی) مانند قرص ریسپریدون مصرف می‌کنند. خطر مرگ در طول درمان افزایش می یابد. افراد مسن مبتلا به زوال عقل نیز ممکن است در طول درمان شانس بیشتری برای سکته مغزی داشته باشند.
قرص ریسپریدون توسط سازمان غذا و داروی آمریکا برای درمان مشکلات رفتاری در افراد مسن مبتلا به زوال عقل تایید نشده است. اگر شما، یکی از اعضای خانواده یا فردی که از او مراقبت می کنید مبتلا به زوال عقل است و ریسپریدون مصرف می کنید، با دکتری که این دارو را تجویز کرده است، صحبت کنید. در نشریه جهان شیمی فیزیک از لوپرامید، لوزارتان و متوپرولول مقالات کامل و جامعی منتشر شده است. در این مطلب شما را با کاربرد و عوارض قرص ریسپریدون آشنا میکنیم.
قرص ریسپریدون ۱میلیگرمی چیست
قرص ریسپریدون ۱میلیگرمی یک داروی ضد روان پریشی است که با تغییر اثرات مواد شیمیایی در مغز عمل می کند. ریسپریدون همچنین برای درمان علائم اختلال دوقطبی (افسردگی شیدایی) در بزرگسالان و کودکان حداقل ۱۰ سال استفاده می شود. ریسپریدون همچنین برای درمان علائم تحریک پذیری در کودکان اوتیستیک ۵ تا ۱۶ ساله استفاده می شود.
قرص ریسپریدون برای کودکان
ریسپریدون برای درمان اسکیزوفرنی در بزرگسالان و کودکان حداقل ۱۳ سال استفاده می شود.
قرص ریسپریدون برای چیست
ریسپریدون برای درمان علائم اسکیزوفرنی (بیماری روانی که باعث اختلال یا تفکر غیرعادی، از دست دادن علاقه به زندگی و احساسات قوی یا نامناسب می شود) در بزرگسالان و نوجوانان ۱۳ سال و بالاتر استفاده می شود. همچنین برای درمان دوره‌های شیدایی (دیوانه‌وار، هیجان‌زدگی غیرطبیعی یا تحریک‌پذیر) یا دوره‌های مختلط (علائم مانیا و افسردگی که با هم اتفاق می‌افتند) در بزرگسالان و در نوجوانان و کودکان ۱۰ سال و بالاتر مبتلا به اختلال دوقطبی (مانیک) استفاده می‌شود. اختلال افسردگی؛ بیماری که باعث دوره‌های افسردگی، دوره‌های شیدایی و سایر خلق‌وخوی غیرطبیعی می‌شود). ریسپریدون همچنین برای درمان مشکلات رفتاری مانند پرخاشگری، خودآزاری و تغییرات خلقی ناگهانی در نوجوانان و کودکان ۵ تا ۱۶ ساله مبتلا به اوتیسم (بیماری که باعث رفتارهای تکراری، مشکل در تعامل با دیگران و مشکلات ارتباطی می شود، استفاده می شود. ). ریسپریدون در دسته ای از داروها به نام آنتی سایکوتیک های آتیپیک قرار دارد. با تغییر فعالیت برخی از مواد طبیعی در مغز عمل می کند.
نحوه مصرف قرص ریسپریدون
ریسپریدون به صورت قرص، محلول (مایع) و قرص آهسته رهش خوراکی (قرصی که به سرعت در دهان حل می شود) برای مصرف خوراکی عرضه می شود.
از قطره چکان ارائه شده برای اندازه گیری دوز محلول خوراکی ریسپریدون استفاده کنید. می توانید محلول خوراکی را با آب، آب پرتقال، قهوه یا شیر کم چرب مصرف کنید. محلول را با چای یا نوشابه مصرف نکنید.
با دست های خشک برای جدا کردن بسته بندی فویل استفاده کنید. بلافاصله قرص را روی زبان خود قرار دهید. قرص به سرعت حل می شود و می توان آن را با یا بدون مایع بلعید. قرص را نجوید یا خرد نکنید.
احتمالا پزشک شما را با دوز کم ریسپریدون شروع می کند و به تدریج دوز مصرفی شما را افزایش می دهد تا بدن شما با دارو سازگار شود.
ریسپریدون ممکن است به کنترل علائم شما کمک کند اما وضعیت شما را درمان نمی کند. ممکن است چندین هفته یا بیشتر طول بکشد تا اینکه شما فواید کامل ریسپریدون را احساس کنید. حتی اگر احساس خوبی دارید به مصرف ریسپریدون ادامه دهید. بدون مشورت مصرف را قطع نکنید. اگر به طور ناگهانی مصرف ریسپریدون را قطع کنید، علائم شما ممکن است عود کند و درمان بیماری شما دشوارتر شود.
بهترین زمان مصرف قرص ریسپریدون
یک یا دو بار در روز با غذا یا بدون غذا استفاده می شود. ریسپریدون را تقریبا در زمان(های) یکسانی هر روز مصرف کنید.
اقدامات قبل از مصرف ریسپریدون
اگر به ریسپریدون حساسیت دارید، نباید از آن استفاده کنید. ریسپریدون خطر مرگ را در افراد مسن مبتلا به زوال عقل افزایش میدهد.
برای اطمینان از بی خطر بودن این دارو برای شما، اگر تا به حال داشته اید به پزشک خود اطلاع دهید:
- بیماری قلبی، فشار خون بالا، مشکلات ریتم قلب، سکته مغزی یا حمله قلبی
- دیابت (یا عوامل خطر مانند چاقی یا سابقه خانوادگی دیابت)
- تعداد کم گلبول های سفید خون
- بیماری کبد یا کلیه
- تشنج
- سرطان پستان
- تراکم استخوان کم
- مشکل در بلع
- بیماری پارکینسون
- اگر کم آب هستید
قرص آهسته رهش خوراکی ریسپریدون ممکن است حاوی فنیل آلانین باشد. در صورت ابتلا به فنیل کتونوری به پزشک خود اطلاع دهید.
اگر به ریسپریدون یا هر داروی دیگری حساسیت دارید، به پزشک و داروساز خود اطلاع دهید. به پزشک و داروساز خود بگویید که چه داروهای تجویزی و بدون نسخه، ویتامین ها، مکمل های غذایی و محصولات گیاهی را مصرف می کنید یا قصد دارید مصرف کنید. مانند: داروهای ضد افسردگی. کاربامازپین (تگرتول)؛ سایمتیدین (تاگامت)؛ کلوزاپین (کلوزاریل)؛ آگونیست های دوپامین مانند بروموکریپتین، کابرگولین، لوودوپا، پرگولید و روپینیرول داروهای اضطراب، فشار خون بالا یا تشنج؛ سایر داروها برای بیماری های روانی؛ پاروکستین (پاکسیل)؛ فنوباربیتال (لومینال، سولفوتون)؛ فنی توئین (دیلانتین)؛ کینیدین، رانیتیدین (زانتاک)؛ ریفامپین (ریفادین، ریماکتان)؛ آرام بخش ها؛ قرص های خواب آور؛ آرام بخش ها؛ و اسید والپروئیک.
اگر تا به حال از داروهای تجویزی بیش از حد استفاده کرده اید؛ اگر به بیماری پارکینسون مبتلا شده اید یا قبلا داشته اید. اختلالی در سیستم عصبی که باعث ایجاد مشکلات در حرکت، کنترل عضلات و تعادل می شود)؛ دیس لیپیدمی (سطح کلسترول بالا)؛ سطح پایین گلبول های سفید خون یا کاهش گلبول های سفید خون؛ مشکل در بلع؛ مشکل در حفظ تعادل؛ سرطان پستان؛ آنژین صدری (درد قفسه سینه)؛ ضربان قلب نامنظم؛ فشار خون بالا یا پایین؛ نارسایی قلبی؛ حمله قلبی؛ سکته مغزی؛ تشنج؛ بیماری قلبی، کلیوی یا کبدی؛ یا اگر شما یا یکی از اعضای خانواده تان دیابت داشته اید. همچنین اگر تا به حال مجبور به قطع مصرف دارو برای بیماری های روانی به دلیل عوارض جانبی شدید شده اید، به پزشک خود اطلاع دهید. اگر اکنون استفراغ یا اسهال شدید یا علائم کم آبی دارید، یا در هر زمانی در طول درمان دچار این علائم شدید، به پزشک خود اطلاع دهید.
دیگر اقدامات قبل از مصرف ریسپریدون
باید بدانید که ممکن است در حین مصرف این دارو دچار هیپرگلیسمی (افزایش قند خون) شوید، حتی اگر قبلا دیابت نداشته باشید. اگر مبتلا به اسکیزوفرنی هستید، احتمال ابتلا به دیابت در شما بیشتر از افرادی است که اسکیزوفرنی ندارند و مصرف ریسپریدون یا داروهای مشابه ممکن است این خطر را افزایش دهد. اگر هنگام مصرف ریسپریدون علائم زیر را داشتید، فورا به پزشک خود اطلاع دهید: تشنگی شدید، تکرر ادرار، گرسنگی شدید، تاری دید یا ضعف. بسیار مهم است که به محض مشاهده هر یک از این علائم با پزشک خود تماس بگیرید، زیرا قند خون بالا که درمان نمی شود می تواند باعث یک بیماری جدی به نام کتواسیدوز شود. اگر کتواسیدوز در مراحل اولیه درمان نشود ممکن است تهدید کننده زندگی باشد. علائم کتواسیدوز شامل خشکی دهان، ناراحتی معده و استفراغ، تنگی نفس، تنفس با بوی میوه و کاهش هوشیاری است.
باید بدانید که ریسپریدون ممکن است خنک شدن بدن شما را سخت تر کند. اگر قصد انجام ورزش شدید یا قرار گرفتن در معرض دمای بسیار بالا یا پایین را دارید، به پزشک خود اطلاع دهید.
باید بدانید که ریسپریدون ممکن است باعث سرگیجه، سبکی سر، و غش در هنگام بلند شدن خیلی سریع از حالت دراز کشیدن شود. زمانی که برای اولین بار مصرف ریسپریدون را شروع می کنید، این حالت بیشتر است. برای جلوگیری از این مشکل، به آرامی از رختخواب بلند شوید و چند دقیقه قبل از ایستادن پاهای خود را روی زمین بگذارید.
اگر به فنیل کتونوری، یک بیماری ارثی که در آن باید رژیم غذایی خاصی برای جلوگیری از عقب ماندگی ذهنی رعایت شود) دارید، باید بدانید که قرص های متلاشی کننده خوراکی حاوی فنیل آلانین هستند.
قرص ریسپریدون و بارداری
مصرف داروهای ضد روان پریشی در طول ۳ ماه آخر بارداری ممکن است باعث ایجاد مشکلاتی در نوزاد شود، مانند علائم ترک، مشکلات تنفسی، مشکلات تغذیه، گیجی، لرزش و لنگی یا سفت شدن عضلات. با این حال، در صورت قطع مصرف دارو در دوران بارداری، ممکن است علائم ترک یا مشکلات دیگری داشته باشید. اگر در حین مصرف ریسپریدون باردار شدید، بدون نظر پزشک مصرف آن را قطع نکنید.
این دارو ممکن است به طور موقت بر باروری (توانایی بچه دار شدن) در زنان تاثیر بگذارد. ریسپریدون می تواند وارد شیر مادر شود و ممکن است عوارض جانبی در کودک ایجاد کند. اگر در حین استفاده از این دارو شیر می‌دهید، اگر کودک علائمی مانند خواب‌آلودگی، لرزش، یا حرکات غیرارادی ماهیچه‌ای دارد، به پزشک خود اطلاع دهید.
اگر باردار هستید، به خصوص اگر در چند ماه آخر بارداری خود هستید، یا اگر قصد بارداری دارید یا در حال شیردهی هستید، به پزشک خود اطلاع دهید. اگر در حین مصرف ریسپریدون باردار شدید، با پزشک خود تماس بگیرید. اگر ریسپریدون در ماه های آخر بارداری مصرف شود، ممکن است بعد از زایمان در نوزادان مشکلاتی ایجاد کند.
اگر جراحی می کنید، از جمله جراحی دندان، به پزشک یا دندانپزشک بگویید که ریسپریدون مصرف می کنید. باید بدانید که ریسپریدون ممکن است باعث خواب آلودگی شما شود. تا زمانی که متوجه نشدید این دارو بر شما تاثیر می گذارد، رانندگی نکنید یا ماشین آلات کار نکنید.
عوارض قرص ریسپریدون
ریسپریدون ممکن است عوارض جانبی ایجاد کند. اگر هر یک از این علائم شدید است به پزشک اطلاع دهید:
- حالت تهوع
- استفراغ
- اسهال
- یبوست
- سوزش سردل
- دهان خشک
- افزایش بزاق
- افزایش اشتها
- افزایش وزن
- دل درد
- اضطراب
- تحریک
- بی قراری
- بیشتر از حد معمول خواب دیدن
- اختلال در خواب
- بزرگ شدن یا ترشح سینه
- دیر یا عقب افتادن قاعدگی
- کاهش توانایی جنسی
- مشکلات بینایی
- درد عضلانی یا مفصلی
- پوست خشک یا بی رنگ
- مشکل در ادرار کردن
- سرگیجه، احساس بی ثباتی، یا مشکل در حفظ تعادل
برخی از عوارض جانبی می تواند جدی باشد. اگر هر یک از علائم زیر یا علائم ذکر شده در بخش هشدار مهم یا بخش اقدامات احتیاطی ویژه را تجربه کردید، فورا با پزشک خود تماس بگیرید:
- تب
- سفتی عضلات
- افتادن
- گیجی
- نبض سریع یا نامنظم
- تعریق
- حرکات غیرعادی صورت یا بدن که نمی توانید کنترل کنید.
- غش
- تشنج
- حرکات آهسته یا راه رفتن تکان دهنده
- راش
- خارش
- مشکل در تنفس یا بلع
- نعوظ دردناک آلت تناسلی که ساعت ها طول می کشد.
ریسپریدون ممکن است باعث شود کودکان بیش از حد انتظار وزن اضافه کنند و سینه‌های پسران و نوجوانان پسر افزایش یابد. در مورد خطرات ناشی از دادن این دارو به فرزندتان با پزشک خود صحبت کنید.
ریسپریدون ممکن است عوارض جانبی دیگری ایجاد کند. در صورت بروز هرگونه مشکل غیرعادی در حین مصرف این دارو با پزشک خود تماس بگیرید.
مصرف بیش از حد ریسپریدون
در صورت مصرف بیش از حد، با پزشک تماس بگیرید. علائم مصرف بیش از حد موارد زیر است:
- خواب آلودگی
- ضربان قلب سریع، تپنده یا نامنظم
- ناراحتی معده
- تاری دید
- غش کردن
- سرگیجه
- تشنج
دوز فراموش شده قرص ریسپریدون
اگر یک نوبت را فراموش کردید، فوری آن را مصرف کنید. اگر نزدیک به زمان مصرف دوز بعدی است، نوبت فراموش شده را مصرف نکنید. دوز بعدی خود را در زمان خودش مصرف کنید.
روش نگهداری قرص ریسپریدون
این دارو را در ظرفی محکم بسته و دور از دسترس کودکان نگهداری کنید. در دمای اتاق و به دور از گرما و رطوبت نگهداری شود. قرص های خوراکی را همیشه در بسته بندی مهر و موم شده نگهداری کنید و بلافاصله پس از باز کردن از آنها استفاده کنید. برای محافظت از کودکان خردسال در برابر مسمومیت، همیشه درپوش‌های ایمنی را قفل کنید و بلافاصله دارو را در مکانی امن قرار دهید. داروهای غیر ضروری باید به روش های خاصی دور ریخته شوند تا اطمینان حاصل شود که حیوانات خانگی، کودکان و سایر افراد نمی توانند آنها را مصرف کنند. این دارو را داخل توالت نریزید. بهترین راه برای دور انداختن داروهایتان از طریق یک برنامه بازپس گیری دارو است.
