اسید استیک گلاسیال چیست و چه تفاوتی با استیک اسید دارد؟

اسید استیک گلاسیال (Glacial Acetic Acid) یا اسید استیک خالص دارای نقطه  انجماد ۱۶.۶۰ سانتی گراد است. در این دما اسید استیک گلاسیال تبدیل به ماده ای جامد و کریستالی می شود. و این دقیقا همان ویژگی است که اسید استیک را به اسید استیک گلاسیال تبدیل می کند. علت ایجاد ساختار کریستالی در اسید استیک گلاسیال به دلیل دیمر شدن یا جفت شدن مولکول های استیک اسید است.

اسید استیک (Acetic Acid) یکی از ساده ترین اسیدهای کربوکسیلیک است که با نام هایی اتانوئیک اسید، جوهر انگور یا جوهر سرکه نیز شناخته می شود. اسید استیک یک ماده شیمیایی مهم شیمیایی و صنعتی است که در تولید سرکه و ترشیجان و ساخت بطری های نوشابه پلاستیکی،فیلم عکاسی و پلی وینیل استات برای چسب چوب و همچنین بسیاری از الیاف و پارچه های مصنوعی استفاده می شود.

اسید استیک یک اسید آلی است که به صورت رقیق نشده، اسید گلاسیال نامیده می شود و با طعم ترش خاص و بوی تند کاملا متمایز است.

اسید استیک (CH3COOH) که اسید اتانویک نیز نامیده می شود، مهمترین اسید کربوکسیلیک است. محلول رقیق (تقریباً ۵ درصد در حجم) اسید استیک تولید شده توسط تخمیر و اکسیداسیون کربوهیدرات های طبیعی، سرکه نامیده می شود.

نمک و استر اسید استیک، استات نامیده می شود. در ادامه این مقاله وبسایت نشریه جهان شیمی فیزیک با این ماده شیمیایی پرکاربرد آشناتر شوید.

اسید استیک گلاسیال چیست

این اسید یکی از قدیمی ترین فرآورده های تخمیر است اگرچه امروزه بیشتر آن توسط کربنیلاسیون متانول تولید می شود و تنها بخش کوچکی از آن، به طور عمده به عنوان سرکه، توسط تخمیر تولید می شود. با این حال در مفهوم محصولات زیستی، در سال های اخیر روشهایی برای بهینه سازی تولید اسید استیک مبتنی بر تخمیر با استفاده خوراک های کم هزینه و کاهش مصرف انرژی در دست بررسی است.

 

 

این اسید یک مایع بی رنگ و با بوی سرکه، سمی و خورنده است. نقطه ذوب آن ۱۶.۷۳ درجه سانتی گراد و دمای جوش معمولی در ۱۱۷.۹ درجه سانتی گراد است.

کاربرد اسید استیک گلاسیال

اسید استیک رقیق شده به عنوان سرکه به طور گسترده ای برای تمیز کردن وسایل، لباسشویی، پخت و پز و بسیاری از مصارف خانگی استفاده می شود. کشاورزان معمولاً برای مقابله با رشد باکتریها و قارچها، این اسید را روی سیلوی دام اسپری می کنند.

هر ساله یک میلیون تن اسید استیک تولید می شود که خیلی زیاد است! در حالی که ما معمولاً می دانیم که از اسید استیک در سرکه استفاده می شود این ماده کاربردهای بسیار بیشتری دارد و ترکیب شیمیایی بسیار مهمی است که در بسیاری از فرآیندهای صنعتی مورد استفاده قرار می گیرد.

در صنایع غذایی از این اسید به عنوان تنظیم کننده اسیدیته استفاده می شود. گروه استیل، مشتق از اسید استیک، برای بیوشیمی تقریباً تمام اشکال زندگی مورد نیاز است.

نکته 

اسید استیک سنتتیک دارای خواص ضد باکتری و ضد قارچی است. اگرچه مکانیسم آن کاملاً مشخص نیست اما ممکن است باعث افزایش حلالیت چربی و افزایش تجمع اسیدهای چرب در غشای سلولی یا سایر ساختارهای دیواره سلولی شود. این ماده به عنوان یک اسید ضعیف، می تواند مانع متابولیسم کربوهیدرات ها و در نتیجه مرگ میکروارگانیسم‌ها شود.

این ماده هنگامی که به کوآنزیم A متصل شود در متابولیسم کربوهیدرات ها و چربی ها نقش اساسی دارد. با این حال، غلظت اسید استیک آزاد در سلول ها در سطح پایین نگه داشته می شود تا از اختلال در کنترل pH محتوای سلول جلوگیری شود. این اسید توسط باکتری‌های خاصی، به خصوص جنس استوباکتر و کلسترودیوم استوباکتریوم تولید و ترشح می شود.

این باکتری ها معمولا در مواد غذایی، آب و خاک یافت می شوند و اسید استیک به طور طبیعی در میوه ها و برخی خوراکی ها تولید می شود. این اسید همچنین جزئی از ترشحات واژن در انسان و سایر پریمات هاست و به نظر می رسد که به عنوان یک ماده ضد باکتری ضعیف عمل می کند.

این ماده به عنوان یک حلال پروتریک، تنظیم کننده اسیدیته مواد غذایی، نگهدارنده مواد غذایی ضد میکروب مورد استفاده قرار می گیرد.

در مقیاس صنعتی، اسید استیک در تهیه استات های فلزی مورد استفاده قرار می گیرد که در بعضی از فرآیندهای چاپ، تولید وینیل استات و تولید پلاستیک، استات سلولز، در ساخت فیلم های عکاسی و منسوجات مورد استفاده قرار می گیرد.

از نظر بیولوژیکی، این اسید یک واسطه مهم متابولیک است و به طور طبیعی در مایعات بدن و در آب میوه های گیاه مشاهده می شود.

 

 

توجه

این ماده در یک مقیاس صنعتی با اکسیداسیون استالدهید در معرض هوا، با اکسیداسیون اتانول (اتیل الکل) و اکسیداسیون بوتان و بوتن تهیه تولید می شود.

این اسید یک معرف شیمیایی برای تولید ترکیبات شیمیایی دیگر است. اولین و بیشترین کاربرد این اسید برای تولید وینیل استات مونومر (VAM) است. در سال ۲۰۱۸ تخمین زده شد که این برنامه یک سوم از تولید اسید استیک در جهان را مصرف کند.

استرهای اصلی این اسید معمولاً به عنوان حلال برای جوهرها، رنگها و روکشها استفاده می شوند. این استرها شامل اتیل استات، n-بوتیل استات، ایزوبوتیل استات و پروپیل استات می باشد. آنها معمولاً با واکنش کاتالیز شده از اسید استیک و الکل مربوطه تولید می شوند.

در صنایع غذایی، این ماده بیشترین کاربرد را در تولید ترشی و در چاشنی هایی مانند سس مایونز، خردل و کچاپ دارد. علاوه بر این، سرکه می تواند با مواد قلیایی مانند جوش شیرین واکنش نشان دهد و هنگامی که این اتفاق می افتد گاز تولید می کند که به پف کردن بیشتر محصولات پختنی کمک می کند.

کاربردهای اسید استیک گلاسیال در پزشکی چیست؟

تزریق این اسید در تومور از دهه ۱۸۰۰ برای درمان سرطان استفاده شده است. این ماده همچنین به عنوان بخشی از غربالگری سرطان دهانه رحم در بسیاری از مناطق در حال توسعه جهان استفاده می شود. این اسید روی دهانه رحم اعمال می شود و اگر بعد از حدود یک دقیق ناحیه ای به رنگ سفید ظاهر شود، آزمایش مثبت است.

این اسید یک داروی ضد عفونی کننده موثر است که به عنوان یک محلول ۱٪، با طیف گسترده ای از فعالیت در برابر استرپتوکوک ها، استافیلوکوک ها، سودوموناس ها، انتروکوک ها و سایر باکتریها استفاده می شود. این اسید ممکن است برای درمان عفونت های پوستی ناشی از سویه های سودوموناس مقاوم به آنتی بیوتیک های معمولی استفاده شود.

اسید استیک به عنوان درمانی برای otitis externa، در لیست داروهای ضروری سازمان بهداشت جهانی و جزء ایمن ترین و موثرترین داروهای مورد نیاز در یک سیستم بهداشتی قرار دارد.

خطرات و عوارض استیک اسید گلاسیال 

از نظر شیمیایی، این ماده به عنوان یک اسید ضعیف طبقه بندی می شود. اما تماس محلول غلیظ آن با پوست می تواند خورنده باشد. همچنین می تواند باعث آسیب دائمی چشم ها و تحریک غشاهای مخاطی شود.

دستکش مخصوص ساخته شده از لاستیک نیتریل هنگام کار با اسید استیک غلیظ ضروری است، زیرا دستکش لاتکس مفید نیست.

شکل غلیظ این اسید برای پوست خورنده است و سوختگی یا تاول ممکن است تا ساعاتی بعد از مواجهه ظاهر نشود.

قرار گرفتن در معرض استنشاق طولانی مدت (هشت ساعت) بخارات این اسید در ۱۰ ppm باعث تحریک چشم، بینی و گلو می شود. این ماده در غلظت ppm 100 باعث تحریک ریه و آسیب های احتمالی به ریه ها، چشم ها و پوست می شود.

غلظت بخارات آن در غلظت ppm 1000 باعث تحریک چشم و دستگاه تنفسی فوقانی شده و قابل تحمل نیست.

در حالی که سرکه نسبتاً بی ضرر است اما هرگونه محلول دیگری با غلظت بالاتر اسیدهای استیک می تواند منجر به تغییر در تعادل اسیدیته بدن انسان و حیوانات شده و می تواند باعث از بین رفتن سیستم گوارشی و حتی مرگ شود.