حمام آزمایشگاهی یا بن ماری چیست؟ قیمت خرید و فروش و کاربرد
حمام آزمایشگاهی یا بن ماری یکی از تجهیزات مورد نیاز در آزمایشگاه ها بوده و از آن در مراکز مختلف آزمایشگاهی، استفاده های فراوانی می شود. از کاربرد های حمام آزمایشگاهی یا بن ماری می توان به : انجام آزمایش های سرولوژیک، تست های بیوشیمی و دارویی و… اشاره کرد. همچنین کاربرد این دستگاه در آزمایشگاه های : صنایع غذایی، آموزشی، مراکز تحقیقاتی و کلینیکی، آزمایشگاه شیمی و… دیده می شود. در هر یک از این آزمایشگاه ها و مراکز ممکن است انواع حمام آزمایشگاهی یا بن ماری با کاربرد متفاوت، بنا بر نیاز استفاده شوند. قیمت خرید و فروش حمام آزمایشگاهی یا بن ماری به عوامل مختلفی وابسته بوده و می تواند بازه قیمتی متفاوتی را در بر گیرد. در ادامه این مقاله به بررسی کاربرد انواع حمام آزمایشگاهی یا بن ماری و نحوه کار و قیمت و خرید و فروش آن پرداخته ایم. با ما همراه باشید.
کاربرد حمام آزمایشگاهی یا بن ماری چیست ؟
برای اینکه واکنش‌های بیوشیمیایی، ایمونولوژیکی و ایمونو هماتولوژی انجام شوند، در بسیاری از مواقع به تنظیم دما تا محدوده دمایی خاصی نیاز است. اکثر آنزیم ها جهت فعالیت به دمای ۳۷ درجه سانتی‌گراد نیاز دارند. همچنین برای غیرفعال سازی سیستم (complement) به دمایی برابر با ۵۶ درجه سانتی‌گراد نیاز است. بنابراین در آزمایشگاه ها برای انجام چنین آزمایش هایی به تجهیزاتی نیاز است تا امکان انجام این آزمایشات فراهم گردد. کاربرد حمام آزمایشگاهی یا بن ماری در آزمایشگاه ها، گرم نمودن تدریجی و یکنواخت آب بوده و شرایط مناسبی را برای انجام واکنش های شیمیایی گوناگون فراهم می‌آورد. این دستگاه در آزمایشگاه های شیمی و زیست شناسی (زیست شناسی سلولی و مولکولی، میکروبیولوژی و …) کاربرد فراوانی دارد.
گستره‌ی دمایی انواع این دستگاه معمولاً از محدوده دمای اتاق تا دمای ۶۰ درجه سانتی‌گراد می باشد. البته دستگاه هایی با توان ایجاد دمای ۱۰۰ درجه سانتی‌گراد نیز وجود دارند که البته دارای پوششی با مشخصات خاص می باشند.
انواع حمام آزمایشگاهی یا بن ماری چه اجزایی دارند ؟
مخزن : این نمونه از دستگاه های آزمایشگاهی از یک مخزن دو جداره استیل که به خوبی عایق‌بندی شده تشکیل شده است.
المنت : جهت گرم نمودن آب داخل حمام آب از المنت استفاده می‌شود. المنت‌ها قدرت گرمایی مختلفی داشته و با توجه به حجم و گنجایش آب داخل بن ماری گزینش می شوند. برای اینکه از تماس مستقیم الکتریسیته با آب جلوگیری شود، المنت ها کاملاً عایق کاری می شوند.
دماسنج : در این دستگاه یک دماسنج (ترمومتر) جهت اندازه‌گیری دمای آب، قرار گرفته است. دماسنج هایی که در انواع حمام آزمایشگاهی یا بن ماری استفاده می شوند می‌توانند آنالوگ و یا دیجیتال باشند.
ترموستات : از ترموستات برای تنظیم و تثبیت دمای آب موجود در مخزن این دستگاه آزمایشگاهی، استفاده می‌شود. دقت دمایی بالا از ملزومات حمام آب بشمار می آید زیرا به ازای هر یک درجه سانتی‌گراد تغییر در دما، فعالیت آنزیم ها می تواند ۱۰ درصد کاهش و یا افزایش یابد. برای دقت بیشتر و کنترل دما در انواع دستگاه های جدید از سیستم میکروکنترلی جهت تنظیم دمای آب مخزن بهره برده اند.
همزن: معمولاً از همزن جهت به گردش درآوردن آب داخل مخزن بن ماری استفاده می‌شود تا گرمای تولید شده توسط المنت به طور یکنواخت انتشار یابد. درواقع همزن آب را به گردش درآورده و موجب می شود تا دمای آب یکنواخت شود.
انواع حمام آزمایشگاهی یا بن ماری را بشناسید !
- بن ماری جوش و سرولوژی :
بن ماری جوش ۴ خانه
بن ماری جوش ۶ خانه (دما ۵۰ تا ۱۰۰ درجه سانتی گراد)
بن ماری جوش ۸ خانه (دما ۵۰ تا ۱۰۰ درجه سانتی گراد)
بن ماری جوش با درب شیب دار
بن ماری جوش و سرولوژی با درب شیب دار
بن ماری جوش و سرولوژی همزن دار
- انواع شیکر دار، حمام بافت و سیرکوله :
نوع شیکر دار : در واقع هدف از قرار دادن شیکر در این دستگاه ها حفظ دما به طور یکنواخت در تمام محیط می باشد. از این نوع دستگاه ها معمولاً در کشت سلولی، هیبریداسیون و سنجش های بیولوژیکی استفاده می شود. البته در هنگام خرید بن ماری باید به بازه دمایی آن توجه نمود.
نکته
حمام سیرکولاسیون : در کاربرد های تحقیقاتی و آزمایشگاهی برای نگهداری نمونه در یک دمای ثابت از حمام های سیرکولاسیون استفاده می شود. این نوع حمام برای گرم یا خنک کردن نمونه هم می تواند به کار برده شود. در واقع برخی از انواع مدل ها هر دو قابلیت را دارا می باشند. در برخی از موارد از این دستگاه برای گرم کردن نمونه استفاده شده و در برخی از موارد از نوع خنک کننده برای کاهش گرما از نمونه ها و حفظ نمونه ها در دمای امن استفاده می شود. ظرفیت، ابعاد و فضا، محدوده دمایی و الزامات منبع برق از ویژگی هایی است که باید زمان خرید حمام سیرکولاسیون مورد توجه قرار داد. یکی از تولید کننده های این نوع از بن ماری کمپانی Polyscience می باشد.
- حمام مهره بدون آب یا نسل جدید حمام آزمایشگاهی
تشکیل آلودگی توسط قارچ ها، جلبک ها و باکتری ها در داخل مخزن از مشکلات مهم و اساسی انواع مختلف این دستگاه می باشد. بنابراین برای رفع این مشکل، نسل جدیدی از بن ماری ها با نام حمام مهره بدون آب (Water bead bath) طراحی و روانه بازار شدند. این دستگاه ها حاوی مهره‌هایی هستند که از جنس فلزهای جامد برگشت‌پذیر به طبیعت بوده و مشکلات آلودگی دستگاه های قبلی معمولی را ندارند.
کاهش مصرف برق از دیگر مزایا حمام مهره بدون آب نسبت به انواع معمولی می باشد. کاربرد حمام آزمایشگاهی یا بن ماری از این نوع سبب کاهش ۵۰ درصدی مصرف برق برای رساندن آب تا دمای ۳۷ درجه سانتی‌گراد، نسبت به دستگاه های معمولی خواهد بود.
ثبات و پایداری بهتر و نوسانات کمتر دمایی از دیگر برتری‌های حمام مهره بدون آب نسبت به انواع معمولی می باشد.
عملکرد انواع حمام آزمایشگاهی یا بن ماری چگونه است ؟
معمولاً این دستگاه از لوازم آزمایشگاهی بوده که از جنس فولاد ضدزنگ ساخته شده و داخل مخزنش را با رنگ الکترواستاتیک می پوشانند، زیرا توانایی جذب و مقاومت بالایی دارد. این کار برای محافظت دستگاه در برابر شرایط آزمایشگاهی می باشد.
پنلی در خارج از دستگاه تعبیه شده است که کلیدهای کنترل این دستگاه در آن قرار گرفته و به وسیله‌ی آن‌ها می توان فعالیت دستگاه را کنترل نمود.
مقاومت های الکتریکی (المنت) در زیر مخزن دستگاه که با مواد ضدزنگ پوشیده شده است، قرار گرفته‌اند. گرما از طریق این المنت‌ها و با اتصال دستگاه به برق، به قسمت وسط دستگاه انتقال می یابد.
در برخی از انواع حمام آزمایشگاهی یا بن ماری جهت انتشار یکنواخت گرما، همزنی در آن تعبیه شده است که با گردش آب دما را در تمام مخزن یکنواخت خواهد نمود.
کنترل محدوده دمایی و تنظیم دما در این دستگاه ها توسط یک کنترل کننده، مانند ترموستات صورت گرفته و توسط پنل دستگاه می توان محدوده دمایی دلخواه را در دستگاه تنظیم نمود.
چگونه ایمنی را در کاربرد حمام آزمایشگاهی یا بن ماری رعایت کنیم ؟
اولین نکته در استفاده از این دستگاه محل قرار گیری آن است. درواقع دستگاه باید در محلی قرار گیرد که توان تحمل وزن آن را داشته و تراز باشد.
دستگاه نباید در محلی که شدت جریان هوا در آن زیاد است، قرار گیرد.
جهت تأمین ایمنی کاربر و دستگاه، باید دستگاه به پریز برقی وصل شود که دارای سیم اتصال به زمین باشد.
نکته‌ای که باید به آن توجه ویژه ای شود، میزان آب مخزن دستگاه است که باید به اندازه‌ی کافی با آب پر شده شود، در غیر این صورت، اگر مخزن خالی باشد و یا به اندازه کافی با آب پر نشده باشد، دمای مخزن آب می تواند خیلی بالا رفته و به دستگاه آسیب های جدی وارد نماید. همچنین می تواند بر نتایج آزمایشات تأثیر منفی بگذارد. همچنین برای پر نمودن مخزن دستگاه باید از آب مقطر استفاده شود. استفاده از آب مقطر باعث می شود تا در مخزن دستگاه رسوب ایجاد نگردد.
درصورتی‌که با موادی کار می شود که بخار تولید می‌کنند، باید دستگاه در زیر هود قرار گیرد تا بخارات مواد شیمیایی در فضای آزمایشگاه پخش نگردد.
برای تمیز نمودن دستگاه هرگز آن را با مواد شیمیایی سفیدکننده نشویید. می توان از یک اسفنج نرم و تمیز برای تمیز نمودن قسمت‌های داخلی و خارجی این دستگاه استفاده نمود.
آب دستگاه به طور مرتب باید تعویض شود.
از تماس دست با آب داخل مخزن خودداری نمایید، زیرا ممکن است در صورت بالا بودن دمای آب، دچار سوختگی شوید.
در هنگام استفاده از دستگاه مراقب باشید تا مواد آزمایش داخل مخزن دستگاه نریزد. در صورت ریختن مواد شیمیایی داخل مخزن، آب مخزن را عوض نمایید.
قیمت حمام آزمایشگاهی یا بن ماری چگونه است ؟
قیمت حمام آزمایشگاهی یا بن ماری می تواند تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار داشته باشد. اینکه دستگاه خارجی باشد یا ساخت کشورمان ایران باشد، بر قیمت تمام شده این دستگاه بسیار مؤثر خواهد بود. معمولاً قیمت حمام آزمایشگاهی یا بن ماری ایرانی بسیار کمتر از نمونه خارجی آن می باشد. امروزه با پیشرفت علم و تکنولوژی و حمایت از تولید داخلی شرکت ها و کارخانه های مختلفی اقدام به تولید این دستگاه نموده اند.
البته قیمت این دستگاه علاوه بر مورد اشاره شده در بالا به عوامل دیگری نیز بستگی خواهد داشت. همان‌طور که قبلاً اشاره شد انواع مختلفی از این دستگاه با بازه های دمایی مختلف وجود دارند، که هر کدام بنا بر نیاز آزمایشگاه ها تهیه شده و می توانند مقادیر قیمتی مختلفی را شامل شوند.
از طرفی برند های ایرانی تولید کننده هم از نظر قیمتی می توانند متفاوت عمل کنند. معمولاً برخی از برند ها محصولات با کیفیت تری تولید نموده که می توانند با نمونه خارجی رقابت نمایند، که البته این شرکت ها قیمت های بالاتری هم بر محصولات خود می نهند. اما در کل قیمت های دستگاه های داخلی از نمونه خارجی برای مصرف کنندگان، ارزان تر خواهد بود.
خرید و فروش حمام آزمایشگاهی یا بن ماری چگونه است ؟
برای خرید و فروش حمام آزمایشگاهی یا بن ماری می توان به مراکز فروش دستگاه های آزمایشگاهی مراجعه نمود. همچنین بسیاری از شرکت های معتبر اقدام به راه اندازی سایت و فروش اینترنتی نموده اند و به آسانی می توان خرید حمام آزمایشگاهی یا بن ماری را انجام داد. قیمت فروش دستگاه بن ماری می تواند بسته به برند و تولید داخل یا خارج بودن دستگاه، متفاوت باشد. کارشناس خرید لوازم آزمایشگاهی در هر آزمایشگاه می تواند با برآورد بودجه، نیاز آزمایشگاه و بررسی نوع کاربرد این دستگاه در آزمایشگاه، نوع مناسبی از این دستگاه با قیمت مناسب و متناسب با بودجه، از مراکز خرید و فروش انواع دستگاه های آزمایشگاهی تهیه نماید.
نکاتی در رابطه با این دستگاه
- در هنگام کار با دستگاه های آزمایشگاهی همیشه باید جانب احتیاط را رعایت نمود. قبل از روشن نمودن دستگاه از قرار گرفتن درست نمونه ها اطمینان حاصل کرده و در صورت استفاده از دمای بالا، درب دستگاه را کاملاً بست.
- پس از اتمام کار با دستگاه حتماً آن را خاموش نموده و سیم دستگاه را از برق قطع نمایید.
- هرچند وقت دمای مخزن آب دستگاه را در چندین نقطه از مخزن با دماسنج اندازه گیری نموده و با دمایی که در صفحه نمایش دستگاه نشان داده می شود مقایسه کنید، اگر اختلاف فاحشی در دما مشاهده نمودید با بخش کنترل کیفیت تولید کننده دستگاه تماس حاصل نمایید.
- همواره به یاد داشته باشید که در آزمایشگاه هستید و در انجام کارهای آزمایشگاهی توجه به ایمنی در کار مهم ترین نکته بشمار می آید.
