دمنوش تخم چمن چیست؟ از چه خواص درمانی برخوردار است؟
دمنوش تخم چمن از طبیعت سرد و خشک برخوردار بوده و خواص درمانی فراوانی دارد. در طب سنتی از آن برای درمان بیماری های مختلف مانند دفع سنگ کلیه و مثانه، افزایش ادرار، ترمیم زخم، بواسیر یا هموروئید، رفع التهاب ناشی از گزش حیوانات و … استفاده می شود.
در ادامه این مقاله از نشریه علمی جهان شیمی به بررسی انواع چمن، نحوه مصرف و خواص درمانی آن می پردازیم.
چمن چیست
چمن که در زبان انگلیسیTurf نامیده می شود، به مجموعه ی سبزه و بخشی از خاک زیر آن گفته می شود که با ریشه یا دیگر بخش های گیاه منسجم شده است. کاشت چمن در جلوگیری از فرسایش خاک کاربرد دارد. به همین دلیل از آن برای چمن کاری باغچه ها در معماری مناظر، پارک های شهری و ورزشگاه ها در سراسر جهان استفاده می شود.
ریشه شناسی کلمه چمن
حرف ن در پایان این واژه همان پسوندی است که در پایان واژگان نهنبن، سوزن، روزن، میهن، هاون، پرویزن، انجمن و واژگان نوساخته تاون و پوشن نیز دیده می شود. با استفاده از این پسوند، اسم و به ویژه اسم ابزار ساخته می شود.
تاریخچه استفاده از تخم چمن
چمن از زمان های دور به عنوان جلوه دهنده طبیعت و خوراک دام نقش مهمی دارد. استفاده اولیه بشر از چمن به عنوان خوراک دام بوده است. البته در نوشته های تاریخی اشاره شده که در همان زمان جوانان روی این زمین ها به بازی می پرداختند.
در طب سنتی به استفاده از تخم چمن برای درمان انواع بیماری ها توصیه فراوانی شده است. این تخم طبیعتی سرد و خشک دارد. برای برخورداری از خواص درمانی تخم چمن بهتر است مقدار۱۰ تا ۱۵ گرم مصرف شود.
مشخصات ظاهری گیاه چمن
گياهی با برگ های باريک است كه در کنار آب ها، راه و زمین های نمناک می روید. از اندام هايی مانند ريشه، برگ، پوشبرگ، زبانک، ساقه (كلش) و پهنک تشكيل شده است. این اندام های مختلف در پيرامون و امتداد يک ساقه ی افراشته و استوانه های توخالی قرار گرفته است. اين ساقه توسط ريشه های افشان در خاک قرار می گیرند.
در قسمت ساقه، گره هايی وجود دارد كه شاخه های جانبی از آن جا رشد می كنند. تشكيل ساقه های جديد از گره ها پنجه زنی نامیده می شود. گل های گیاه به رنگ سرخ مایل به سفید دیده می شود.
طعم این گیاه بی مزه است. ریشه ی گیاه تا زمانی که تازه است کمی شیرین و تند است. چمن ها به همراه گياهان ديگر از طريق توليد اكسيژن و جذب گاز های مضر، به تصفيه هوا و حفظ سلامت انسان کمک می کنند.
الگوی رشد چمن
الگوی رشد چمن ها معمولا به سه شكل كپ های، ريزومی و استولونی است. در رشد كپ های گسترش جانبی از طريق پنجه زنی (از جوانه های رويشی موجود در محل گره های قديمی تر) و از درون غلاف برگ صورت می گيرد. هنگامی كه غلاف احاطه كننده برگ رو به زوال باشد، اين جوانه های توسعه يافته ظاهر می شوند.
چمن های دارای عادت رشد كپه ای نظیر فسكو بلند و ريگراس ها، در برابر آسيب و صدمه قدرت بهبود كمی دارند. به همين دلیل، اغلب برای جبران آسيب ها، لكه های خالی چمن را دوباره با بذر پاشی ترمیم می كنند.
چمن های دارای عادت رشد ريزومی علاوه بر پنجه زنی، از طريق رشد شاخه های زير زمينی خود كه ريزوم ناميده می شود، به طور جانبی نیز گسترش می يابند. جوانه ريزوم جديد از خاک بيرون آمده و گياه جديدی را تولید می کند.
اين الگوی رشد موجب پر شدن لكه هاب خالب چمن می شود. به همین دلیل، ترميم آسيب در چمن های با اين نوع الگوی رشد مانند كنتاكی بلوگراس، به سرعت صورت می گیرد. چمن های دارای الگوی رشد استولونی مانند برموداگراس و زويسياگراس، در اثر رشد و توسعه استولون ها گسترش می يابند.
قیمت خرید و فروش دمنوش تخم چمن
خواص درمانی فوق العاده این دمنوش خصوصا در سنگ های کلیه و مثانه سبب شده شرکت های بسیاری اقدام به تهیه و عرضه این دمنوش به بازار کنند. این دمنوش اغلب به صورت بسته های ۷۵ و ۵۰۰ گرمی به فروش می رسد.
این دمنوش نسبت به سایر دمنوش ها از قیمت خرید و فروش مناسبی برخوردار است. دمنوش تخم چمن را می توان از فروشگاه ها و عطاری ها و سایت های معتبر خریداری کرد. هنگام خرید باید توجه کرد محصول از مجوز های وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو برخوردار باشد.
نحوه مصرف تخم چمن
همان طور که پیش از این نیز به آن اشاره شد، تخم چمن طبیعتی سرد و خشک داشته و خواص درمانی فراوانی دارد. به همین دلیل، به شیوه های مختلف مانند دمنوش، جوشانده، عصاره، پماد و … مورد استفاده قرار می گیرد.
دمنوش تخم چمن
آشامیدن دمنوش تخم چمن و یا جوشانده آن برای درمان دل پیچه، زخم های مثانه و مشکلات ادراری مفید است. علاوه بر این، به شکستن سنگ کلیه و ترمیم زخم مثانه نیز کمک می کند.
آب گیاه چمن
مصرف نیم رطل (هر رطل معادل ۴۰۹ گرم است) تا یک رطل از آب گیاه برای دفع سموم اقسام مار ها و سگ حار، سوزش ادرار و حبس شدن آن، شکستن انواع سنگ ها، تب های گرم و بیماری سل بسیار موثر است.
پماد ریشه گیاه چمن
جهت التیام زخم های تازه و خون آلود، گزیدگی حیوانات موذی و سمی نقش بسیاری دارد.
پماد خاکستر ریشه گیاه چمن
استفاده از این پماد جهت قطع خون بواسیر (هموروئید)، برطرف کردن ورم ها و ترمیم زخم ها بسیار مفید است.
پودر تخم چمن
مصرف این پودر ادرارآور است. برای درمان اسهال و استفراغ مفید است. مشکلات معده را برطرف کرده و برای شکستن سنگ کلیه و مثانه و زخم آن مفید است.
روش استفاده از پودر تخم چمن
برای درمان بواسیر مقداری از این تخم را در ظرفی شیشه ای ریخته و روی حرارت قرار می دهیم تا به خوبی خشک شود. سپس در ظرفی مسی ساییده و تبدیل به پودر می کنیم.
استفاده از پماد حاصل از این پودر برای قطع خون بواسیر بسیار کارآمد است. بهتر است این پماد روزی سه بار و هر بار به اندازه سه گرم مورد استفاده قرار گیرد.
مهمترین کاربرد های چمن
- پوشش زمین های ورزشی و بازی
- فضای سبز پارک ها و مناطق مسکونی
- فضای سبز کارخانجات، مناطق تجاری و اداری
- کاشت در بزرگراه ها به منظور دفع مواد سمی حاصل از سوخت وسایل نقلیه
- کاشت در فرودگاه ها جهت حذف گرد و غبار و در نتیجه افزایش عمر موتور هواپیما
- جهت افزایش تولید اکسیژن و تهویه ی هوا
- جلوگیری از فرسایش خاک و تبخیر شدید آب از سطح زمین
خواص درمانی دمنوش تخم چمن
خاصیت ضد التهابی دارد
مصرف دمنوش تخم چمن تمام ورم و غده های سفت ارگان های داخلی و سطحی را از بین می برد. برای مصرف داخلی بهتر است به مقدار۱۰ تا ۱۵ گرم استفاده شود. برای مصرف خارجی نیز آن را با انجیر ترکیب کرده و به سطح ارگان خارجی مالیده شود.
مشکلات کلیوی را برطرف می کند
اگر تخم چمن با روغن پخته شده و روی رگ ها (اعصاب یا مفاصل) قرار داده شود موجب نرمی آن ها می شود. علاه بر این، گرفتگی مجرای ادرار را باز می کند. این دمنوش می تواند سنگ های کلیه و مثانه را دفع کند.
دمنوش تخم چمن به تقویت مو کمک می کند
اگر دمنوش یا روغن چمن با عرق مورد مخلوط و روی موها مالیده شود، نقش موثری در تقویت آن دارد. این کار موها را براق، ریشه آن را تغذیه و موجب پر پشتی مو ها می شود. علاوه بر این، مالیدن همان مخلوط روی پوست بدن، تمام بو های بد مانند بوی عرق را برطرف می کند.
سایر خواص درمانی دمنوش تخم چمن
- جهت دل پیچه زخم های مثانه و سخت ادراری مفید است.
- جهت شکستن سنگ کلیه و زخم مثانه مفید است.
- از آن می توان جهت رفع سموم و زهر انواع مار های سمی و سگ هار گزیده استفاده کرد.
- جهت رفع سوزش ادرار و احتباس ادرار در طب سنتی به کار گرفته می شود. (احتباس ادراری مشکلی است که در آن، حتی اگر مثانه پر باشد، به طور کامل تخلیه نمی شود. به همین دلیل، اغلب اوقات فرد احساس می کند نیاز شدید به ادرار دارد.
- در دفع انواع سنگ های دستگاه ادراری بسیار موثر است.
- برای درمان تب های گرم و بیماری سل مورد استفاده قرار می گیرد.
- جهت التیام جراحت های تازه که خون آلود باشد و گزیدن حیوانات موذی و سمی مفید است.
- جهت قطع خون بواسیر یا هموروئید و تحلیل ورم ها و خشکاندن زخم ها بسیار موثر است.
نکته
در طب سنتی نحوه و مقدار مصرف تخم چمن برای درمان بیماری ها را پزشک تشخیص داده و تجویز می کند.
انواع چمن
- فصل سرد (چمن سردسیری) (Cool Season)
- فصل گرم (چمن گرمسیری) (Warm Season)
خصوصیات چمن سردسیری (Cool Season)
- اوج رشد آن در ماه های بهار و پاییز است.
- اوج رکود رشدی آن در زمستان و تابستان رخ می دهد.
- در دمای ۳۰ درجه مرداد ماه، رشد این گونه به طور کامل متوقف می شود.
معرفی انواع چمن سردسیری
- Festuca arundinaceous
- بهترین جنس چمن سردسیری
- ۱۴ تا ۲۰ روز جوانه زنی آن طول می کشد.
- نیاز بارش آن ۲۵۰ میلی متر است.
- در مدت ۱۴ روز ریشه ۴۰ سانتی متری پیدا می کند.
- مقاومت آن در برابر خشکی بسیار عالی است.
- ریشه بسیار بلند دارد.
- روزنه ای کم دارد.
- دارای ریزوم و پاجوش است.
- کرک ایجاد می کند.
- برگ های درشت دارد.
- چمنی است که Rhizobium دارد.
معرفی انواع چمن سردسیری
- Poa Pratensis
- ریشه بلند دارد.
- مقاومت آن در برابر خشکی کم است.
- بارش باران متر از ۱۰۰۰ میلی متر برای آن مناسب نیست.
- زمان جوانه زنی آن ۷ روز است.
- یکی از گران ترین بذر ها است.
- Lolium Perenne
- طول ریشه ی آن متوسط است.
- زمان جوانه زنی آن ۳ تا ۴ روز طول می کشد.
خصوصیات چمن گرمسیری
با توجه به شرایط کم آبی کشور و به دلیل ویژگی های منحصر به فردی که این گونه از چمن دارد استفاده از نوع گرمسیری توصیه می شود. در ادامه به خصوصیات بارز یکی از گونه های چمن گرمسیری به نام Cynodonمی پردازیم.
- مقاوم به کم آبی است و برگ های ظریفی دارد.
- دارای ساقه رونده یا همان استولن است که درصد بالایی از اندام این گیاه را در بر می گیرد .
- دارای ریشه زمینی یا ریزوم است که درصد کمتری را در این گونه به خود اختصاص می دهد.
- به عنوان یک علف هرز نیست زیرا عقیم شده و به فرم هیبرید در آمده است.
- تولید بذر ندارد.
- اندام ریزوم مانند آن کنترل شده و به راحتی سرزنی می شود.
در روشی دیگر چمن ها تحت دو عنوان چمنزارهای طبیعی و خودرو (TURF) و چمن های زینتی و کاشتنی (LAWN) دسته بندی می شوند. در ادامه به خصوصیات هر یک اشاره می کنیم.
معرفی چمن های خودرو (TURF)
شامل چمنزار های طبیعی است که توسط انواع گیاهان پوششی خودرو مانند علفزار ها، چمن ها، گیاهان کوچک یا سایر گیاهان پوششی طبیعی پوشیده می شوند.
واژه TURF ریشه ای سانسکریت به نام DARBHA دارد. این کلمه به معنی دسته یا توده به هم پیچیده شده یا به هم تابیده از چمن در لایه بالایی خاک است.
معرفی چمن های زینتی (LAWN)
شامل چمن های ظریف و اصلاح شده است که تحت مراقبت و نگهداری کاشته شده و دارای جنبه زینتی هستند.
نکات ضروری برای احداث هر نوع چمن
- تهیه و آماده سازی خاک، به ویژه خاک سبک و تثبیت شده از ضروریات مراحل اولیه احداث چمن محسوب می شود. این عمل تامین کننده سلامت، مقاومت به بیماری، ریشه دهی عمیق و کاهش تعداد دفعات آبیاری است.
- تامین هوا یا تهویه، آب و مواد غذایی.
- فراهم آوردن وضعیت مناسب برای زیست میکروارگانیسم های مفید.
- عاری از عوامل مضر و ایجاد شرایط مناسب برای بستر رشد.
چگونگی روش کاشت و پرورش تخم چمن
برای کاشت ابتدا تخم ها را به صورت سطحی در گلدان حاوی خاک مخصوص جوانه زنی پخش کنید. سپس با استفاده از اسپری، آن را آبیاری کنید. در مرحله ی بعد روی گلدان را با نایلون یا سلفون بپوشانید و تا زمان جوانه زنی رطوبت آن را حفظ کنید. خاک مناسب برای کاشت خاک غنی شده با زهکشی مناسب است.
