زئولیت آکواریوم چیست؟ – خواص و مزایا

زئولیت آکواریوم ماده ای معدنی و متخلخل است که به عنوان جاذب به کار برده می شود. این ماده متشکل از ترکیبات سیلیس و آلومینیوم بوده و در آکواریوم نقش جذب کننده آمونیاک را بر عهده دارد. زئولیت آکواریوم هر ماه یکبار با زئولیت های جدید جایگزین می شود. قیمت زئولیت با توجه به درصد خلوص و نوع برند شرکت تولید کننده متفاوت است. در این مقاله نشریه جهان شیمی فیزیک به مطالعه زئولیت آکواریوم و خواص آن می پردازیم.

زئولیت چیست؟

زئولیت نوعی رزین معدنی به صورت جامد و بلوری شکل است. این ترکیب از دو کلمه یونانی مشتق شده که معنای سنگ جوشان می دهد. علت این نام گذاری این است که وقتی این ترکیب حرارت داده می شود، کف می کند. در ساختار زئولیت، وجود منافذ ریز در بافت، باعث ایجاد پیوندهای سست مولکول های آب می شود. با این خاصیت در اثر حرارت دادن، آب خود را از دست می دهد، بدون این که ظاهر آن تغییر کند.

زئولیت ها را می توان با توجه به شکل ظاهری، روش تشکیل شدن و همچنین خاصیت اسیدی به چند دسته تقسیم بندی کرد. از نظر ظاهر، زئولیت ها را به سه دسته رشته ای، استوانه ای و مختلط تقسیم می کنند. با توجه به نحوه تشکیل، این ترکیب را به دو دسته رسوبی و آتش فشانی تقسیم می کنند.

همچنین زئولیتها با توجه به نسبت آلومینیوم به سیلیسیم، اگر در دامنه ۰,۸ و بالاتر باشند، اسیدی و اگر در دامنه ۰,۶ و کمتر باشند، بازی خواهند بود.

زئولیت آکواریوم

زئولیتها به جهت داشتن بافتی شبیه به اسفج، توانایی جذب و نگهداری مواد نامطلوب را دارد. به همین جهت برای فیلتراسیون آب آکواریوم از زئولیت استفاده می شود. اما باید توجه کرد که زئولیتی که برای آکواریوم انتخاب می شود، متناسب با آب شیرین و یا آب شور باشد. زیرا در بازار زئولیت های مخصوص بستر گربه وجود دارد که به جای زئولیت های آکواریوم به فروش می رسد. قیمت زئولیت در بازار خرید و فروش آن توسط شرکت ها تعیین می شود.

در صورتی عملکرد زئولیت آکواریوم درست خواهد بود که در مواقع درستی شارژ شوند. همچنین تعویض به موقع ماده مورد بحث در آکواریوم نیز از موارد مهم است. زیرا در صورت عدم تعویض به موقع، زئولیت ها اشباع شده و توانایی جذب آمونیاک را نخواهند داشت. شارژ زئولیت با کمک آب و نمک طبیعی انجام می شود. به همین جهت یکی از نکات احتیاطی در استفاده از زئولیت در آکواریوم، عدم استفاده از نمک است. زیرا در این شرایط، عملکرد آن کم می شود.

جذب آمونیاک و ترکیبات نیتروژن دار دیگر توسط زئولیت در آکواریوم، از رشد جلبک ها جلوگیری کرده، PH آب را تثبیت کرده و فلزات سنگین و فنول ها را جذب می کند. قیمت زئولیت داخلی و خارجی متفاوت است.

مقدار مناسب زئولیت آکواریوم

با توجه به این که ۳,۵ گرم آمونیاک توسط هر کیلوگرم زئولیت جذب می شود، مقدار مناسب زئولیت طبیعی در یک آکواریوم، برای هر متر مکعب آب، یک کیلوگرم است. اگر زئولیت در آکواریوم، هر سه تا چهار ماه عوض نشود، به جای زئولیت، گویی خاک در آکواریوم دارید.

روش استفاده از زئولیت در آکواریوم، کاربرد رآکتور مخصوص است. رآکتورهای مختلف با ویژگی های مخصوص در بازار وجود دارد. یکی از عوارض این مواد در آکواریوم، تاثیر منفی آن ها روی گیاهان این مخزن است.

مزایای دیگر زئولیت

علاوه بر این که از زئولیت برای حذف آمونیاک استفاده می شود، کاربردهای دیگری نیز برای این ترکیب وجود دارد. آمونیاک در ساختار متخلخل زئولیت جذب و نگهداری می شود. به همین دلیل است که باید بعد از اشباع شدن، تعویض شوند تا عملکرد مناسبی داشته باشند. زئولیت در جابجایی ماهی ها برای چند ساعت، به کار می رود تا آمونیاک انباشته نشده و باعث سمیت نشود. این ترکیب در شفاف سازی و جلا دادن آب موثر بوده و ذرات ناخواسته را حذف می کند.

زئولیت در آکواریوم به شکلی شبیه به کربن و داخل یک کیسه در فیلتر قرار داده می شود.برای اطلاع از قیمت زئولیت به فروشگاه های معتبر مراجعه شود.